Niezależnie od tego czy chcesz ułożyć ścieżkę w ogrodzie, podjazd czy poważną powierzchnię komercyjną, musisz zadać sobie jedno ważne pytanie. Jaki materiał będzie najlepszym podłożem? Na szczęście istnieje produkt będący zarówno rozwiązaniem tanim, sprawdzonym i szalenie popularnym. Mowa tu o betonowej kostce brukowej – ulubionym materiale na budowę podłoża wszystkich Polaków.
Dziś dowiemy się czym jest betonowa kostka brukowa, jakie są jej warianty oraz specyfika. Czy jest ona idealnym materiałem do budowy podłoża? Sprawdźmy!
Co to jest betonowa kostka brukowa?
Poszczególne elementy betonowej kostki brukowej są tworzone z formowanego betonu w różnorodne kostki, które mogą przypominać kamień, cegłę lub inne dowolne elementy. Kostki brukowe ogólnie dzielą się na dwa typy. Pierwszym z nich jest gruba, trwała kostka w formie bloku. Są to zdecydowanie najpopularniejsze, mniejsze gabarytowo, przypominające cegły, elementy. Są często używane na podjazdach i parkingach, ponieważ mogą wytrzymać ciężar pojazdu.
Kolejną odmianą kostki brukowej jest cieńsza i bardziej przyjemna wizualnie kostka brukowa. Układarki architektoniczne są powszechnie stosowane do ścieżek lub patio, gdzie ważniejsza jest estetyka.
Z betonu tradycyjnie przez wiele lat produkowano i nadal się wytwarza drobne elementy do wykonywania nawierzchni dróg i ulic:
- płyty betonowe sześciokątne o grubości 12, 15 cm (tzw. trylinka);
- płyty ażurowe gr. 7 lub 10 cm (po ułożeniu, wolne przestrzenie wypełnia się materiałami o dużej przepuszczalności np. żwir; piasek albo ziemią ogrodniczą i obsiewa się trawą;
- płytki chodnikowe gr. 5 cm;
- kostka Bauma
Obecnie brukowe kostki betonowe produkowane są metodą wibroprasowania, czyli zagęszczenia betonu przez jednoczesne wibrowanie i prasowanie (nacisk). Do produkcji używa się mieszanek betonowych o małej zawartości wody, czasem z dodatkiem kruszyw w postaci kolorowych grysów lub pigmentów barwiących kostkę w całym przekroju lub (jako dwuwarstwowe) w wierzchniej warstwie. Materiał cechuje duża wytrzymałość i trwałość (materiał po zagęszczeniu cechuje mała nasiąkliwość, z którą wiąże się znaczna mrozoodporność).
W zależności od przeznaczenia kostkę produkuje się w różnych, standardowych grubościach:
- 4 cm (nieobciążone chodniki);
- 6 cm (małe obciążenie ruchem);
- 8 cm (większy ruch – np. ulice, parking);
- 10 cm (ruch pojazdów ciężarowych i autobusów oraz wszelkich maszyn generujących duże obciążenia).
Ze względu na obciążenie i warunki gruntowe podłoża, kostka może być układana:
- tylko na piasku;
- na podbudowie np. tłuczniowej i warstwie wyrównawczej z piasku;
- na podbudowie betonowej i warstwie wyrównawczej z piasku;
- w wyjątkowo uzasadnionych przypadkach bezpośrednio na betonie.
Przez zastosowanie różnych kształtów i kolorów można projektować indywidualne i ciekawe rozwiązania nawierzchni pozwalające także na uzyskanie np. na parkingach wydzielenia dróg dojazdowych i miejsc postojowych dla pojazdów bez konieczności malowania pasów rozdzielających.
Współcześnie występujące najpopularniejsze kształty kostek brukowych (kostek Bauma):
- kwadrat – bardzo prosty i uniwersalny pod względem tworzenia wzorów kształt
- cegiełka (prostokąt) – prosta forma, która daje sporo możliwości układania
- trapez – układanie tego kształtu wymaga pewnych umiejętności i działania według konkretnego projektu
- fala – bardzo efektowna i dekoracyjna kostka, która pozwala na tworzenie ciekawych motywów na nawierzchni
- kość (podwójne T, tzw. behaton) – bardzo często spotykana forma kostki, na przykład na publicznych chodnikach czy alejkach w parku oraz miejscach postojowych dla samochodów i zatok
- młotek – rzadziej spotykany kształt, który daje specyficzne możliwości kreowania wzorów nawierzchni
Niejednokrotnie zdarza się, zwłaszcza współcześnie, że nowa kostka brukowa posiada tzw. wykwity. Nie jest to wada produkcyjna, a zjawisko naturalne, które jednak rzutuje na wygląd estetyczny kostki. Na rynku są dostępne preparaty pomagające niwelować przebarwienia, jednakże na całkowite ich wyeliminowanie potrzeba około trzech lat. Znikają one na skutek reakcji powolnego przechodzenia węglanu wapnia w łatwo rozpuszczalny wodorowęglan wapnia pod wpływem działania miękkiej wody deszczowej i dwutlenku węgla. Wykwity tracą się także w wyniku ścierania się użytkowanej powierzchni.
Dlaczego warto używać kostki brukowej zamiast wylewanego betonu?
Kostka brukowa wylewa beton na wiele sposobów. W szczególności:
Są mniej podatne na pękanie. Korzenie drzew, przesuwanie gleby, zamrażanie i rozmrażanie mogą powodować powstawanie pęknięć w dużych płytach z wylewanego betonu. Ponieważ układarki są mniejsze i poruszają się niezależnie, te same warunki nie powodują pękania (ale mogą powodować zmianę położenia układarek).
Pomóż wyeliminować odpływ. Odstępy między kostką brukową umożliwiają wodzie przenikanie obszaru, a nie spływanie z większego pola betonu. I nie tworzą się kałuże.
Oferują lepszą przyczepność. Połączenia między kostką brukową stanowią wbudowane urządzenie zapewniające lepszą stabilność.
Może być bardziej przyjemny wizualnie. Układarki mogą oferować geometrię, której nie wylewa beton. I to nawet nie bierze pod uwagę niezliczonych opcji dla roślin lub innych materiałów organicznych wypełniających przestrzenie między brukarzami.
Jakie są najlepsze zastosowania dla kostki betonowej?
Można je stosować wszędzie tam, gdzie wymagana jest podłoga na zewnątrz. Patio, ścieżki ogrodowe, podjazdy, schody, a nawet podłogi na dachu. Ciemne nawierzchnie pochłaniające ciepło nie są zalecane w gorącym klimacie, gdzie mogą wejść w kontakt z bosymi stopami.
Jakie kolory i fasony betonowych kostek brukowych są dostępne?
Błogosławieństwem i przekleństwem betonowej kostki brukowej jest obfitość jej fasonów i wariantów kolorystycznych. Podczas gdy warianty kolorystyczne przylegają do naturalnych odcieni ziemi, kształty i tekstury są praktycznie nieograniczone. Prefabrykaty z kostki brukowej dostępne w sklepach dla majsterkowiczów obejmują zarówno proste nowoczesne kwadratowe płytki, jak i kamienie, które wyglądają, jakby zostały zerwane z rzymskiej ulicy, lub podobne do trawertynu. Specjalnie wykonane kafelki można pokolorować, aby uzupełnić bocznicę domu lub inną funkcję ogrodową. Opcje są praktycznie nieograniczone, jeśli nie przytłaczające.
